Mụn nhờn là một trong những vấn đề da liễu phổ biến và gây phiền toái nhất hiện nay. Hầu hết chúng ta đều từng trải qua tình trạng da mặt bóng dầu, nổi mụn dai dẳng dù đã thử nhiều cách khác nhau. Vậy tại sao da mặt bị mụn nhờn, nguyên nhân chính đến từ đâu, và giải pháp nào thực sự hiệu quả? Bài viết này sẽ giúp bạn hiểu rõ từ gốc rễ vấn đề đến cách chăm sóc da nhờn mụn chuẩn khoa học để duy trì làn da khỏe mạnh, sạch mụn.
Bã nhờn là gì? Vai trò và tác động đến làn da
Để giải thích tại sao da mặt bị mụn nhờn, trước hết cần hiểu rõ bã nhờn. Đây là một loại dầu tự nhiên do tuyến bã nhờn dưới da tiết ra.
Vai trò tích cực của bã nhờn:
- Giúp duy trì độ ẩm tự nhiên, ngăn ngừa tình trạng da khô ráp.
- Tạo lớp màng bảo vệ da khỏi vi khuẩn, bụi bẩn và tác nhân gây hại từ môi trường.
- Giữ cho làn da mềm mại, dẻo dai và khỏe mạnh.
Tác động tiêu cực khi tiết quá nhiều:
Khi tuyến bã nhờn hoạt động quá mức, dầu thừa sẽ kết hợp với tế bào chết, bụi bẩn và vi khuẩn, gây bít tắc lỗ chân lông. Đây chính là nguyên nhân hàng đầu khiến da dễ hình thành mụn đầu trắng, mụn đầu đen và mụn viêm.
Nói cách khác, bã nhờn vừa là “người bảo vệ” nhưng cũng có thể trở thành “thủ phạm” khiến da mặt bị mụn nhờn nếu mất cân bằng.
Nguyên nhân khiến da mặt bị mụn nhờn
Có nhiều lý do giải thích tại sao da mặt bị mụn nhờn. Các yếu tố này thường kết hợp với nhau, tạo thành vòng xoắn khó kiểm soát nếu không được chăm sóc đúng cách.
Thay đổi nội tiết tố
- Hormone androgen có vai trò kích thích tuyến bã nhờn hoạt động.
- Khi cơ thể bước vào tuổi dậy thì, mang thai, thời kỳ kinh nguyệt hay giai đoạn tiền mãn kinh, lượng hormone này tăng cao.
- Kết quả: tuyến bã nhờn tiết dầu nhiều hơn, khiến da bóng nhờn và dễ nổi mụn.
Đây là lý do vì sao mụn nhờn thường “hoành hành” mạnh nhất ở tuổi dậy thì hoặc những giai đoạn thay đổi sinh lý.
Chế độ ăn uống chưa khoa học
- Thực phẩm nhiều đường, tinh bột tinh chế, đồ chiên rán, thức ăn nhanh làm tăng insulin trong máu.
- Insulin cao kích thích androgen, khiến tuyến bã nhờn hoạt động mạnh.
- Thức ăn có chỉ số đường huyết cao (bánh ngọt, nước ngọt, cơm trắng, khoai tây chiên…) còn gây viêm trong cơ thể, làm mụn trầm trọng hơn.
- Uống ít nước và thiếu rau xanh → da mất cân bằng, dễ bị dầu nhờn và xỉn màu.
Sử dụng sai sản phẩm chăm sóc da
- Mỹ phẩm chứa dầu khoáng, silicone hoặc kết cấu quá nặng dễ gây bít tắc lỗ chân lông.
- Rửa mặt bằng sản phẩm có chất tẩy mạnh làm mất lớp dầu tự nhiên → da tiết nhiều dầu hơn để bù lại.
- Không tẩy trang hoặc làm sạch da kỹ sau khi trang điểm khiến bụi bẩn và dầu nhờn tích tụ.
Căng thẳng và áp lực tinh thần
- Khi căng thẳng, cơ thể sản xuất cortisol, loại hormone này làm tăng viêm và kích thích tuyến bã nhờn.
- Stress kéo dài còn làm hệ miễn dịch suy yếu, khiến da dễ bị vi khuẩn tấn công và mụn bùng phát.
Vi khuẩn và viêm nhiễm trên da
- Trên da tồn tại vi khuẩn Cutibacterium acnes (C. acnes).
- Trong điều kiện lỗ chân lông bít tắc bởi dầu thừa, vi khuẩn này sinh sôi mạnh mẽ, gây viêm và hình thành mụn.
- Quá trình viêm khiến mụn trở nên nặng hơn, dễ để lại thâm sẹo nếu không điều trị đúng cách.
Đây chính là “tam giác nguy hiểm” gây mụn: dầu thừa + tế bào chết + vi khuẩn.
